• تاریخچه
• فواید و اهداف حقوق
• رابطه حقوق و عدالت
• شاخه های علم حقوق
• مشاغل مربوطه
• مسائل متداول حقوقی
• همچنین ببینیم:

واژه‏حقوق‏در‏زبان‏فارسی‏به‏معانی‏گوناگون‏به‏کار‏میرودکه‏از‏مهمترین‏آ نها‏عبارتند‏از:
1.مجموع‏قواعدی‏که‏بر‏اشخاص‏،‏از‏این‏جهت‏که‏در‏اجتماع‏هستند،‏حکومت‏میکند.
انسان‏موجودی‏است‏اجتماعی‏که‏میان‏همگنان‏خود‏به‏سر‏می‏برد.به‏حکم‏طبیعت،‏شخص‏در‏اجتماع‏کوچک‏خانواده‏زاده میشودو‏در‏سایه‏مراقبت‏و‏تربیت‏این‏گروه‏نیاز‏های‏مادی‏و‏معنوی‏خویش‏را‏تامین‏میکند.ولی‏،‏پس‏از‏دوران‏کودکی‏نیز‏او‏با‏دیگران زندگی‏میکند‏و‏با‏همکاری‏آنان‏به‏خواسته‏های‏خود‏میرسد.
از‏سوی‏دیگر ،‏خواسته‏های‏آدمیان‏به‏حکم‏فطرت‏با‏هم‏شباهت‏زیاد‏دارد.کم‏و‏بیش‏همه‏یک‏چیز‏را‏طالبند.پس‏نزاع‏بر‏سر‏جلب‏منافع بیشتر‏و‏تامین‏زندگی‏بهتر‏در‏می‏گیرد.
انسان‏اندیشمند‏از‏آغاز‏خود‏شناسی‏دریافت‏که‏بقای‏اجتماع‏او‏با‏آشوب‏و‏زور‏گوئی‏امکان‏نداردو‏ناچار‏باید‏قواعدی‏بر‏روابط‏اشخاص ،از‏جهتی‏که‏عضو‏جامعه‏اند،حکومت‏کند‏و ما‏امروز‏وجموع‏این‏قواعد‏را‏حقوق‏می‏نامیم.
2.برای‏تنظیم‏رابط‏مردم‏و‏حفظ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ نظم‏در‏اجتماع‏،حقوق‏برای‏هر‏کس‏امتیاز‏هایی‏در‏برابر‏دیگران‏می‏شناسدوتوان‏خاصی‏به‏او میبخشد.این‏امتیاز‏و‏توانائی‏را‏حق‏می‏نامند‏که‏جمع‏آن‏حقوق‏است‏و‏حقوق‏فردی‏نیز‏گفته‏می شود:حق‏حیات،حق‏مالکیت،حق آزادی‏شغل‏و‏حق‏زوجیت‏به‏اعتبار‏معنی‏اخیر‏است‏که‏گاه‏با‏عنوان‏حقوق‏بشر‏‏مورد‏حمایت‏قرار‏می‏گیرد.ولی،واژه‏حقوق،به معنی‏نخست،همیشه‏با‏ترکیب‏جمع‏به‏کار‏میرود‏و‏برای‏نشان‏دادن‏مجموع‏نظامها‏و‏قوانین‏است،‏مانند‏حقوق‏ایران،‏حقوق‏مدنی، حقوق‏بین‏الملل ‏و‏ ..

3.حقوق‏معانی‏دیگری‏هم‏دارد:برای‏مثال‏،وقتی‏سخن‏از‏حقوق‏کارمندان‏دولت‏یا‏حقوق‏دیوانی‏می‏شود،مقصود‏دستمزد‏کارکنان و‏پولی‏است‏که‏دولت‏بابت‏ثبت‏اسناد‏رسمی‏از‏دو طرف‏معامله‏می‏گیرد.این‏معانی،که‏بیشتر‏در‏امور‏مالیاتی‏و‏حقوق‏اداری‏به‏کار میروددر‏واقع‏از‏شاخه‏های‏حق‏است‏که‏رنگ‏اصطلاح‏پذیرفته.

4.گاه‏مقصود‏از‏واژه‏حقوق‏علم‏حقوق‏است،یعنی‏دانشی‏که‏به‏تحلیل‏قواعد‏حقوقی‏و سیر‏تحول‏و‏زندگی‏آن‏می‏پردازد.

تاریخچه

• تاریخچه‏حقوق‏جهان‏باستان
• تاریخچه‏حقوق‏ایران‏پیش‏از‏اسلام

فواید‏واهداف‏حقوق

بدیهی‏ترین‏مفهومی‏که‏همه‏از‏حقوق‏و‏قانون‏دارند‏این‏است‏که‏قواعد‏آن‏بر‏اشخاص‏تحمیل‏میشود‏و‏ایجاد‏الزام‏میکند .
پس‏این‏پرسش‏در‏ذهن‏هر‏جویندهای‏طرح‏میشود‏که‏چرا‏باید‏از‏قانون‏اطاعت‏کرد؟‏چه‏نیروئی‏پشتیبان‏آن‏است‏و چه‏جاذبه‏ای‏ما‏را به‏اجرای‏آن‏وادار می‏سازد؟
این‏نیروی‏پنهانی‏را‏(‏مبنای‏حقوق‏)‏مینامند .
گفته‏شد‏که‏انسان‏موجودی‏اجتماعی‏است‏و‏برای‏نگهداری‏اجتماع‏خود‏لازم‏دیده‏است‏که‏قواعدی‏بر‏روابط‏اشخاص‏مقرر‏کند .‏پس ،‏از‏لحاظ‏تاریخی‏،‏مفهوم‏حقوق‏و‏دولت‏ارتباط‏ نزدیک‏دارد‏و‏هدف‏اصلی‏آن‏ایجاد‏نظمی‏است‏که‏این‏همزیستی‏را‏تامین‏کند‏.
مبنای‏مستقیم‏حقوق‏،‏اراده‏دولت‏است‏.‏یعنی‏،‏مقام‏صالح‏دولت‏در وضع‏قانون‏یا‏تصمیم‏قوه‏مقننه‏(‏مجلس)‏مهمترین‏منبع حقوقی‏است‏و‏هیچ‏دادرسی‏نمیتواند‏،‏به‏بهانه‏مخالفت‏این‏تصمیمها‏با‏قواعد‏حقوق‏فطری‏یا‏آنچه‏از‏سیر‏تاریخی‏و‏مطالعه‏روابط اجتماعی‏استنباط‏ می‏شود‏،‏از‏اجرای‏آن‏امتناع‏ورزد.
البته‏این‏مطلب‏دلیل‏بر‏این‏نکته‏نیست‏که‏حقوق‏پیشنهاد‏پذیر‏نیست‏و‏تنها‏یک‏قانون‏را‏وضع‏میکند‏و‏پس‏از‏آن‏اجرا‏میکند .
مهمترین‏وظیفه‏حقوقدان‏تلاش‏در‏راه‏شناسائی‏و‏اجرای‏عدالت‏است‏.‏در‏این‏مسیر‏بسیاری‏از‏عوامل‏بر‏نظرات‏حقوق‏دان‏تاثیر دارد‏. 
تمام عواملی که تمدن‏و‏اخلاق‏ملتی‏را‏به‏وجود‏آورده‏است‏در‏ایجاد‏حقوق‏آن‏موثر‏است‏.‏مهمترین‏عوامل‏سازنده‏حقوق‏را‏میتوان بدین‏گونه‏بیان‏کرد‏:

یکی‏دیگر‏از‏مباحثی‏که‏مطرح‏میشود‏این‏است‏که‏انسان‏آزاد‏به‏دنیا‏آمده‏است‏و‏میتواند‏آزادانه‏به‏فعالیتهای‏مادی‏و‏معنوی‏خود بپردازد‏.‏پس‏چراقانون‏این‏آزادی‏ها‏را‏محدود‏میکند‏؟
چ‏_‏بایستی‏در‏پاسخ‏به‏این‏افراد‏گفت‏:‏برای‏حفظ‏حقوق‏همه‏شهروندان‏،‏ناچار‏باید‏حدودی‏برای‏آزادی‏هر‏یک‏از‏آنها‏به‏وجود‏آید‏و‏به گونهای‏آزادی‏هر‏کس‏محدود‏به‏آزادی‏دیگران‏می‏شود‏.
جمله‏بسیار‏زیبا‏و‏با‏مغهوم‏دانشمند‏بزرگ‏"‏کانت‏"‏در‏مورد‏حقوق‏در‏اینجا‏قابل‏ذکر‏است‏که‏میگوید‏:
"حقوق‏مجموع‏شرایطی‏است‏که‏در‏نتیجه‏آن‏اختیار‏هر‏کس‏با‏اختیار‏دیگران‏جمع‏میشود‏."
اگر‏بخواهیم‏مفهوم‏عدالت‏را‏بیان‏کنیم‏مجموعه‏قواعدی‏که‏اشخاص‏به‏رضای‏خود‏و‏در‏نتیجه‏قرار‏داد‏اجتماعی‏به‏وجود‏آورده‏اند‏. هدفی‏جز‏هماهنگ‏ساختن‏آزادی‏انسانها‏ندارد‏و‏تاجائی‏می‏تواند‏آن‏را‏محدود‏کند‏که‏برای‏تامین‏آزادی‏دیگران‏لازم‏است‏.‏پس‏در‏این جامعه‏عدالت‏جز‏برابری‏و‏تناسب‏سودو‏زیان‏ناشی‏از‏معاملات‏را‏ندارد‏.حقوق‏بدون‏در‏نظر‏گرفتن‏شایستگی‏های‏افراد‏تعادل‏بین اموالی‏را‏که‏مبادله‏میشود‏فراهم‏می‏سازد‏.
عدالت‏به‏مفهومی‏که‏ارسطو‏و‏دیگران‏گفته‏اند‏"عدالت‏معاوضی‏"است‏.‏در‏اعمال‏حقوقی‏،‏آنچه‏دو‏طرف‏اراده‏کنند‏عادلانه است‏.حقوق‏باید‏مفاد‏تراضی‏را‏به‏هر‏صورت‏محترم‏شمارد‏و‏اگر‏این‏عوامل‏کنار‏هم‏جمع‏شوند‏عدالت‏خود‏به‏خود‏رعایت‏میشود‏و جائی‏برای‏شکایت‏باقی‏نمی‏ماند‏.

http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82&SSOReturnPage=Check&Rand=0